Hidrolik Sistemlerde Kullanılan Bağlantı Elemanları
Hidrolik Sistemlerde Kullanılan Bağlantı Elemanları
Hidrolik sistemlerde akışkanın depodan kullanıcı elemanlara kadar gönderilmesi ve kullanıcı elemanlarda da işlemi biten akışkanın depoya gönderilmesi işleminde akışkanın transferinde kullanılır. Pompa,Valf,Motor ,Hidrolik silindir ve Hidrolik sistemde kullanılan elemanların birbirine bağlanmasını sağlayan devre elemanlarına bağlantı elemanları adı verilir.
Bağlantı elemanları boru, hortum, rakor, kelepçe gibi elemanlara verilen isimdir. Bağlantı elemanları seçimi gerekli basınç, debi ve akış hızını sağlayacak şekilde tespit edilmeli, çalışma basıncına dayanacak yapıda olmalıdır.
Hidrolik Tesisat Boruları
Sistemde belirli noktalar arasında akışkanı taşıyan, akışkana kılavuzluk yapan devre elemanıdır. Borular, soğuk çekme metoduyla ya da dikişli olarak, paslanmaz çelik ve hafif metallerden yapılır. Dikişli borular yüksek basınçlara dayanıklı değildir. Hidrolik devrelerde boru seçiminde önemli iki etkenden biri, istenilen iç çap, diğeri de çalışma basıncını karşılayabilecek et kalınlığıdır. Hidrolik sistemlerde istenilen basınç ve akış hızlarının sağlanabilmesi için boru çaplarının doğru yöntemlerle hesaplanması ve tespit edilmesi gerekir.
KULLANILMASI GEREKEN AKIŞ HIZLARI:
- BASINÇ HATTI:
- 50 bar’a kadar 4m/s
- 100 bar’a kadar 4.5m/s
- 150 bar’a kadar 5m/s
- 200 bar’a kadar 5.5m/s
- 200 bar’dan sonra 6-7m/s
- EMİŞ HATTI:
- 0.5 ile 1.5m/s
- DÖNÜŞ HATTI:
- 2 ile 3 m/s
- BORU ÇAPININ HESABI:
- Q=Debi miktarı.........It/dak
- V= Ortalama hız........m/s
- D= Boru iç çapı..........mm
Hidrolik Hortum
Hidrolik sistemlerde özellikle hareketli devre elemanlarını birbirine bağlamak Amacıyla kullanılır. Hortumların yüksek esneme kabiliyetleri olduğu için, sistem basıncının sık sık değiştiği, titreşimli, Sıcaklık farkının yüksek olduğu durumlarda Kullanılması uygundur. Hortumlar sentetik kauçuktan yapılır. Basınç dayanımlarını arttırmak amacı ile kauçuk tabakalar arasına bir veya daha fazla sayıda çelik tel örgü –sargı vardır.
Hidrolik Rakor
Boru, hortum gibi bağlantı elemanlarını birbirine ve diğer elemanlara (pompa,valf,valf bloğu,silindir,hidromotor vb.) bağlamak için kullanılan devre elemanıdır. Rakorlar genelde vida bağlantılıdır. Geçmeli sistem rakorlar da kullanılır.
Hidrolik Hortum ve Hidrolik Boru Bağlantısında Dikkat Edilecek Konular
- Hidrolik sistemlerde farklı boru çapları kullanılmamalı, ani kesit daralması ya da kesit artışından kaçınılmalıdır.
- Hidrolik sistemlerde kullanılan hatlardaki dönüşlerde, keskin köşelerden kaçınılmalıdır.
- Aşırı uzun ve gereksiz boru ve hortum hatlarından kaçınılmalıdır.
- Sistemde titreşim ve kavitasyonu engellemek için, borular belirli aralıklarla kelepçeler yardımıyla tespit edilmelidir.
- Emiş borusu kısa olmalıdır.
- Dönüş borusu kısa olmalıdır.
- Hareketli ve titreşimli yerlerde hortum kullanılmalıdır.
- Boru bağlantılarında ısıl genleşmeler dikkate alınmalıdır.
- Boru çapları istenen debi ve basıncı sağlayacak ölçüde olmalıdır.
- Boru et kalınlığı ve hortum cinsi çalışma basıncını ve sıcaklık değerlerini karşılayacak şekilde seçilmelidir.
- Boru ve hortum bağlantıları sızdırmaz olmalıdır.
- Boru iç yüzeyleri pürüzsüz olmalıdır.
- Hortumun en içteki katmanı sistemde kullanılan akışkana dayanıklı olmalıdır.