Hidrolik Nedir?
Sözcük olarak, lâtince su anlamındaki hydor kelimesinden türetilmiştir. Hidrolik kelimesi eski Yunancadan türetilmiştir. (ὑδϱαυλικός/hydraulikos) Bu kelime de kök olarak su (ὕδωϱ) ve boru (αὐλός) kelimelerinden oluşur. Endüstrileşmiş dünyamız çoğu zaman hidroliğe bağımlıdır. Hidrolik yaşam ve çalışma alanlarımızda o kadar yaygın olmasına karşın onu genelde ilk bakışta onu fark etmeyiz bile. İnsanlığın başlangıcından bu yana teknoloji , güç ve hareketlerin transferi ile ilgilenmiştir. Hatta Eski Mısırlılar bile piramitleri inşa ederken ağır yüklerin taşınması ile ilgili bir dizi problem yaşamış ve bu sorunu ( o dönemde bu ağır taşları kaldıracak bir teknoloji olmadığı için ) ağır taşlarında altına bir dizi kütük koyarak sürüklenme yöntemi ile çözmüşlerdir. Günümüzde bu konuyu çözmek için çok basit hidrolik sistemler kullanılabilir. Özetle hidrolikler bizi hareketlendirir , heyecanlandırır ve çoğu zaman hayallerimizin gerçeğe dönüştürülmesini sağlar.
Teknik olarak hidrolik , fiziğin hareketli veyahut hareketsiz akışkanlarını inceleyen dalı olarak tanımlanır ve eğer konuya teknik olarak eğiliyorsak biz bu terimi hidromekanik olarak tanımlamamız daha doğru olur. Hidromekanik akışkanlar mekaniğinin bir dalıdır ve enerjinin basınç vasıtası ile aktarımını anlatır. Bu aktarımda ki akışkanların durumuna bağlı olarak , hareket eden akışkanlara hidrodinamik hareketsiz akışkanlara da hidrostatik denir.
Hidrolik Ne yapar?
Konu olarak, akışkanların davranışlarını (uygulanmış mekaniğini) inceler.
Hidrolik Sistem Ne zaman İcat Edildi?
Kuvvetleri ve hareketleri, sürtünmeli sistemlere göre daha kolay ve verimli olarak iletmesi nedeni ile, 20.yy 2. yarısında makine imalatlarında ve Endüstriyel uygulamalarda hidrolik yaygın olarak uygulanmaya başlanmıştır.
Hidrolik Sistemde SÜREKLİLİK (Venturi Teoremi)
Kesitleri farklı bir boru içersinde akan sıvının debisi sabittir. Dolayısıyla dar kesitlerde sıvının hızının arttığı, geniş kesitlerde de azaldığı görülür.
Akmakta olan akışkanın hızı ile kesitlerini
Avantajları Nelerdir ?
Hidroliğin avantajları için diğer teknolojiler ile kıyaslandığında bir dizi madde saymak mümkündür.
Bunlardan en önemli olanları;
Yüksek Kuvvet-Kompakt Yapı: Hidrolik sistemler, yüksek kuvvet veyahut torkların aktarılması konusunu kompact bir yapı ile çözebilirler. Buda bizlere kompact yapı ile yüksek kuvvet yoğunluğunu bir arada sunar.
Hareket Kaabiliyeti ve Kontrol Edilebilirlik: Hidrolik bileşenlerin içindeki hareketli kütleler nispeten küçük olduğundan, yüksek atalet momentlerinden kaçınılır. Bu nedenle, tam yükte bile hızlı bir yön ve hareket değişikliği mümkündür. Hidroliğin en önemli avantajlarından biri yön, hız, dönme hızı, kuvvet veya tork üzerindeki sonsuz etkidir. Hareketler çok hassas bir şekilde servo valfler vasıtası ile kontrol edilebilir.
Aşırı Yükten Basit Şekilde Korunma: Hidrolik sistemlerde aşırı yükten korunma oldukça basittir. Hidrolik projelendirme yapılırken sisteme yerleştirilen emniyet valfleri sayesinde bu konu çözümlenebilir.
Dizayn Esnekliği ve Kolay Kuvvet Aktarımı: Hidrolik sistemler, makine ve sistemlerin yapım olanaklarında büyük esneklik sağlar. Boru hatları ve hortumlar uzun mesafelerde kuvvet aktarımına kolayca izin verir.Uzun Yaşam Ömrü/Düşük Bakım Maliyetleri: Hidrolik bileşenler genel olarak basit, güvenilir ve sağlam ürünlerdir. Bu özellikleri nedeniyle , uzun ömür ve düşük bakım gereksinimi ile karşımıza çıkarlar. Uygulamalarda standartlaştırılmış bileşen veyahut bileşen gruplarının uygulanması, yedek parçaların kullanımını büyük ölçüde kolaylaştırır. Arıza durumlarına mantık kontrollerinin, adım adım gerçekleştirilen, zamana veya sürece bağlı gerçekleştirilmesi kolaydır.
Hidrolik Sistemin Tanımı
Bir mekanizmayı basınçlı akışkan gücü iletimi ile çalıştıran elemanların oluşturduğu yapıya, hidrolik sistem denir.
Hidrolik sistemde bulunan Hidrolik pompa, yağı depodan emerek sisteme etki basıncı ile yönlendirir. Sistem Basıncı tasarlanan değerden yüksek ise, Basınç Ayar valfin’den depoya geri dönüş sağlanarak sistem emniyete alınır.Hidrolik pompa tarafından Yön kontrol valfine gönderilen yağ, buradan kullanıcı elemanlara (Hidrolik silindir,Hidrolik Motor vb.) yönlendirilir ve Hidrolik yağ akış debisi ve basıncı ile hareket eden kullanıcı eleman, bağlı olduğu makineyi çalıştırır. Makinenin (mekanizmanın) hızı, akış kontrol valfinden geçen yağın debi ayarı ile değiştirilebilir.
Kullanıcı elemanın ileri geri hareketini sağlamak için yağın gidiş ve dönüş yolları, sıra ile yön kontrol valfi tarafından değiştirilir.
Hidrolik Sistemde Kullanılan Ekipmanlar Nelerdir?
1- Hidrolik Depo (Tank)
2- Hidrolik Pompa
3- Kullanıcı Elemanlar (Hidrolik Silindir – Hidrolik Motor vb.)
4- Hidrolik Valfler
5- Hidrolik Akümülâtörler
6- Hidrolik Boru – Hidrolik Hortum- Hidrolik Bağlantı elemanları
7- Hidrolik Sızdırmazlık elemanları
8- Hidrolik Filtreler
9- Hidrolik Soğutucu
10- Hidrolik Aksesuarlar, Hidrolik Göstergeler
Hidrolik Sistemlerde Blaise Pascal Katkısı
Blaise Pascal (19 Haziran 1623 –19 Ağustos 1662) Fransız bir mucit,matematikçi, fizikçi,yazar ve filozof idi. Rouen’de vergi tahsildarı olan babası tarafından eğitilen bir çocuk dahiydi. Pascal’ın ilk çalışmaları doğa bilimleri ve uygulamalı bilimler alanındaydı. Bu dönemde, akışkanlar ile ilgili çalışmalara büyük katkılarda bulunmuştur ve Evangelista Torricelli’nin çalışmalarını genelleştirerek basınç ve vakum kavramlarını açıklığa kavuşturmuştur. Aynı zamanda Pascal, bilimsel yöntemi savunmuştur.
1642 yılında gençliğine rağmen hesap makineleri üzerinde bazı çalışmalara öncülük etmiştir. Üç yıllık uğraştan ve elli prototipten sonra, mekanik hesap makinesinin ilk iki mucidinden biri olmuştur. Daha sonraki on yıl içinde, Pascal hesap makinesi daha sonra da Pascaline adı verilen bu makinelerden 20 tane daha yapmıştır. Pascal, iki ana araştırma konusu oluşturulmasında yardımı dokunan önemli bir matematikçiydi. 16 yaşındayken izdüşümsel geometri konusunda kayda değer bir bilimsel eser yazmıştır, daha sonra olasılık kuramı konusunda Pierre de Fermat ile benzeşmiştir ve modern ekonomi ile sosyal bilimlerin gelişmesinde büyük bir etkisi olmuştur. Galileo ve Torricelli gibi o da 1646’da “Kainat boşluk kabul etmez” ifadesini savunan Aristoteles’in takipçilerini çürütmüştür. Pascal’ın çalışmasının sonuçları kabul edilmeden önce çeşitli tartışmalara sebep olmuştur.
1646 yılında kardeşi Jacqueline ile beraber Katolik hareketlenmelerle özdeşleşmiştir. 1651 yılında babası ölmüştür. 1654 yılının sonlarına doğru dini tecrübelerini kullanarak felsefe ve teoloji alanında etkileyici çalışmalarda bulunmuştur. En çok bilinen ve Jansenizm müridi ile Cizvitler arasındaki çatışma hakkında olan iki eseri Lettres provinciales ve Pensées o döneme aittir. Aynı yıl aritmetik üçgen üzerine de önemli bir bilimsel eser yazmıştır. 1658 - 1659 yılları arasında sikloit ve katıların hacmini hesaplamakta kullanımı üzerine yazı yazmıştır.
Pascal’ın sağlığı özellikle 18 yaşından sonra bozulmuştur ve 39. doğum gününden 2 ay sonra ölmüştür.