Hidrolik Sistem Bakım ve Hidrolik Sistem Devreye Alma Talimatı

Hidrolik Sistem Bakım ve Hidrolik Sistem Devreye Alma Talimatı

Hidrolik Sistem Bakım Talimatı ve Hidrolik Sistem Devreye Alma Talimatı

AMAÇ:

Hidrolik Sistem ekipmanlarının planlı olarak bakımlarının yapılması sağlanarak ani arıza ve duruşların önüne geçmek.

SORUMLU:

Bakım Personel

KAPSAM:

Tüm Hidrolik Sistemler

UYGULAMA:

Bir hidrolik sistemin düzgün çalışması ve verimli olabilmesi için verilen montaj, çalışma öğüt ve tavsiyelerine harfiyen uyulması gerekir. Hidrolik devre elemanlarının tümünün temizliği için gerekli tedbirler alınmalıdır. Kullanılan yağın gerek kullanma ömrü gerekse temizlik bakımından uluslararası normlarına uygun olması şarttır. Bir hidrolik sistemde uygun görülen Hidrolik yağ tipi ISO-32-100 olup ilk çalıştırma esnasında ve ileride oluşabilecek muhtemel takviyelerde aynı marka ve tipte yağ kullanılmalıdır. (Örnek : Shell Tellus 32, 46, 68, 100) 

Hidrolik Filtrasyon ve Flushing :

Hidrolik sistemin sorunsuz devreye alınması ve performansını koruması için tesisat montajından sonra hidrolik yağ tankı, hidrolik boru ve hidrolik hortum tesisatının yıkanıp ( Flushıng ), kullanılacak yağ uygulamaya bağlı olarak aşağıda belirtilen normlarda filtre edilerek hidrolik filtrasyon işlemi yapılmalıdır. Bu bağlamda uluslarası normlarda kullanılan hidrolik ekipmanların temizlik sınıfları aşağıdaki gibi belirtilmiştir.

On-off Valfler    ISO 19/17/14 | NAS 8

Oransal Valfler  ISO 17/15/12 | NAS 6

Servo Valfler      ISO 15/13/10 | NAS 4 

Hidrolik Sistemin Çalıştırılması , İşletmeye Alma :

Hidrolik pompanın dönüş yönüne uygun olarak motor tahrik edilmelidir. Elektrik ile çalışan cihaz ve motorun, besleme voltaj ve amperine uygunluğu kontrol edilmelidir. Hidrolik Güç Ünitesinin tüm teknik özellikleri Hidrolik Yağ tankı üzerindeki etiketinde mevcuttur. Hidrolik Güç Ünitesi üreticileri Hidrolik devre şeması, Bakım ve Devreye alma talimatlarını verilmiştir. Bu talimatlar dahilinde gerekli kontroller yapılmalıdır.

Hidrolik Pompanın Dönüş Yönü :

Dönüş yönünün uygunluğu elektrik motoru üzerindeki oktan veya yoksa pompa üzerindeki oktan kontrol edilir. Motorun pompaya bağlanmadan önce boşta döndürülerek yönü tayin edilmelidir. Pompanın ters yönde döndürülmesi pompaya zarar verir.

Hidrolik Yağ Dolumu :

İlk hareket öncesi hidrolik yağ tankı üzerindeki havalandırma ve dolum kapağından, yukarıda tavsiye edilen yağ modelleri Seide RK91 Mobil Filtrasyon makinesi ile doldurularak depo ön yüzeyindeki sıcaklık ve seviye göstergesinden gözlenir. Seviye çizgisine yağ dolumu tamamlandıktan sonra hidrolik silindirlerin ve hidrolik boru ile hidrolik hortumların içine yağ dolumu yapılması için hidrolik sistem çalıştırılır. Hidrolik ekipmanların içerisine hidrolik yağ dolumu yapıldıktan sonra seviye göstergesinde eksilen hidrolik yağ tamamlaması yapılır. Hidrolik Sistemin yağsız çalışması hidrolik pompa ve hidrolik sistem ekipmanlarına zarar verir. Bu nedenle periyodik kontrollerde yağ seviyesi mutlaka kontrol edilmelidir.

Hidrolik Sistem Basıncının Ayarlanması :

Hidrolik sistem basınç ayarları pompa normal devrinde çalışırken yapılır. Hidrolik basınç ayarlar, sistemin çalışma basıncı olan değerin yaklaşık 10 bar üzerinde yapılmalıdır. Daha yüksek ayar değerleri çalışma verimini olumsuz etkiler. Hidrolik basınç ayarı, hidrolik silindir veya hidromotor gibi hidrolik ekipmanların (Hidrolik strokunu tamamlamasını takiben yavaşça yükseltilerek yapılmalıdır. İstenen hidrolik basınç ayarları yapıldıktan sonra kontra somunlar yardımı ile sabitlenir. İhtiyaç duyulmadıkça da bu basınç değerleri değiştirilmez.

Hidrolik Sistem İdeal Çalışma Sıcaklığı :

Hidrolik sistem ideal çalışma sıcaklığı 20-60°C olup bu değerin aşılması halinde gerekli tedbirler alınmalıdır.

Rutin Yapılacak Hidrolik Sistem Kontrolleri

• Pompa – motor bağlantısı normal işletme basıncı ve sıcaklığında kontrol edilmelidir.
• Bağlantı cıvata ve somunları, yön denetim valfleri, basınç denetim valfleri ile akış denetim valflerinin ayarları ve kontra somunları kontrol edilmelidir.
• Hidrolik Yağ sıcaklığı ve hidrolik yağ seviyesi kontrol edilmelidir.
• Hidrolik emiş ve hidrolik dönüş hattı filtreleri kontrol edilmelidir. Özellikle dönüş hattı filtresi göstergesi “kırmızı” bölgeye gelmeden değiştirilmelidir. Varsa basınç hattı filtresine de aynı işlem uygulanmalıdır.
• Hidrolik pompa emiş filtresi (3 aylık) kontroller ile temizlenmeli, gereğinde değiştirilmelidir.
• Hidrolik sistemde mevcut sızdırmazlık contaları v.s. gibi kritik elemanlar zamanla değiştirilmelidir. Varsa sızıntılar giderilmelidir.
• Hidrolik devre elemanları harici etkilere (su, rutubet, darbe v.s.) karşı korunmalıdır.
• Arıza hallerinde Hidroman Hidrolik San. ve Tic. Ltd. Şti. veya Seide Makine A.Ş. ye başvurulmalıdır.

Hidrolik sistem bakımı Hidrolik sistem bakımı çok önemli olduğu gibi doğrudan hidrolik yağ bakımıyla da ilgilidir. Bir hidrolik yağı üzerinde yapılan tüm filtreleme ve analiz, sistemin kendisi bakımsızlık içindeyse, anlamsız ve faydasız olur.

Hidrolik Sistemde 10 Nokta Kontrolü

Bir hidrolik sistemin bakımından sorumlu bir yağlama teknisyeni veya operatörü, en azından bir hidrolik sistemin haftalık “hızlı tarama” rutininin bir parçası olarak aşağıdaki 10 nokta kontrol listesini gerçekleştirmelidir:

1. Sıvı seviyelerini kontrol edin. Taşınabilir filtreleme (uygunsa) aracılığıyla (gerekliyse) yağ ekleyin. YAĞLARI KARIŞTIRMAYIN! Sistemde kullanılan aynı yağ markası ve viskozite derecesini kullanın.
2. Nefeslik kapaklarını, nefeslik içindeki filtreleri ve dolum ağzı süzgeçlerini kontrol edin — Yağ eklemeyi hızlandırmak için yağ süzgeçlerinde delik AÇMAYIN.
3. Filtre göstergelerini ve/veya basınç farkı ölçüm cihazlarını kontrol edin.
4. Tüm sistem hortumlarını, boruları, boru bağlantılarını yağ kaçağı ve aşınmalara karşı gözle kontrol edin. Hidrolik yağ kaçağı endüstriyel sistemler için yaygın bir sorundur. Aşırı kaçak çevresel ve güvenlik açısından bir tehlikedir, atık yağ miktarını ve yağ tüketimini artırır ve ihmal edilirse sistemin aşırı ısınmasına neden olacak kadar sistem kapasitesini düşürebilir.
5. Dahili termometreler veya elle tutulan kızılötesi detektörler aracılığıyla sistem sıcaklığını kontrol edin. Pek çok sistem için normal sıcaklık aralığı 45 ilâ 60ºC arasındadır. Sıcaklıklar yüksekse, soğutucunun çalışmasını ve basınç emniyet valfı ayarlarını kontrol edin.
6. Hidrolik yağ tankının iç kısmını, aerasyon, yani yağ içinde hava oluşumu ile ilgili belirtiler açısından görsel olarak inceleyin. (yağ dolum kapağı ağzından içerisini bir el feneri vasıtasıyla görerek) Aerasyon, yağ içine hava girişi, pompa emişinde yağ akışından ayrı olarak hava kabarcıklarının da taşındığı bir durumdur. Yağ tankındaki aerasyonun görsel işaretleri genellikle köpürme ve/veya pompa emme borusu ağzındaki süzgece az miktarda hava çekilmesinin yarattığı küçük girdaplardır. Aerasyonun nedenleri arasında: düşük yağ seviyeleri; emme hattına hava kaçması; düşük yağ sıcaklığı; yağ havayı tahliye etmek veya pompaya emiş sağlamak için çok kalın; veya hatalı mil keçeleri. Hava sızıntılarından şüphelenildiğinde, pompa emme hattını yağ seviyesi içine almak genellikle pompa sesinde belirgin bir değişiklik yaratarak hava kaçaklarını tam olarak belirleyecektir. Havayı içine emen bir pompa çakılları çalkalıyormuş gibi ses çıkarır.
7. Kavitasyon belirtileri için pompayı dinleyin. Kavitasyon, aerasyon’dan biraz daha fazla karmaşıktır, ama bazı benzerlikleri barındırmaktadır. Kavitasyon, pompanın emme anındaki basıncının anlık olarak düşmesiyle hidrolik yağdaki çözülmüş havanın kabarcıklar halinde serbest kalması ve ardından metal yüzeylerde deşarj olarak patlamasıyla ortaya çıkar. Bu patlamalar, pompa yüzeyleri için son derece tahrip edicidir. Kavitasyona uğrayan bir pompa yüksek çok tiz ve vınlamalı bir ses yayar. Kavitasyonun nedenleri, emme hattındaki hava kaçakları hariç, aerasyon ile aynıdır. Aerasyonu, kavitasyondan nasıl ayırt edersiniz? Bir yol da, pompa emme tarafına bir vakum ölçer takmak ve mutlak basıncın, pompa üreticisinin öngördüğüne eşit veya ondan daha yüksek olduğundan emin olmaktır. Yağ tankındaki köpüklenme, genellikle yağa aerasyon şeklinde hava girişinin belirtisidir.
8. Renk, kirlenme ve koku belirtileri için küçük bir yağ numunesini inceleyin. Sadece aşırı kontaminasyon belirtilerini algılamasından dolayı görsel incelemeden elde edilecek sonucun sınırlı olduğunu unutmayın.
9. Kızılötesi termometre ile, elektronik kontrollu servo valfleri tarayın. Yüksek valf ve solenoid sıcaklıkları (65ºC üzerinde) genellikle valfin yapıştığını gösterir.
10. Kızılötesi termometre kullanarak elektrik tahrik motoru dış muhafazasının sıcak noktalarını ve rotor yatak sıcaklıklarını tarayın.

Hidrolik Yağ Değiştirme Önerileri

Bunlar, bir sistemdeki hidrolik yağı değiştirirken takip etmeniz gereken uygun adımlardır.

1. Kirli maddeleri süspansiyon halinde tutmak için yağ sıcakken sistemi boşaltın.
2. Hidrolik silindirlerden, akümülatörlerden ve tam boşaltılamayan boru hatlarından yağı boşaltın.
3. Tankta kalan yağı silin, vakumla çekin veya pompa ile dışarı alın.
4. Yağ tankını lif bırakmayan bezlerle temizleyin, pası ve kabarmış boyayı çıkartın.
5. Filtre elemanlarını temizleyin ve filtreleri değiştirin, filtre muhafazalarını temizleyin.
6. Yüksek noktaların havaya açık olduğundan emin olarak sistemi yeni hidrolik yağ ile yeniden doldurun.
7. Doğru işletim için sistemi çalıştırın ve kontrol edin.

Hidrolik Sistem Güvenlik Tedbirleri

Hidrolik sistemler çok yüksek basınç altında çalışır. Sistemi kapatın ve basınç altındaki sistemin herhangi bir parçasını açmadan önce sistem basıncını boşaltın. Ciddi enjeksiyon yaralanmalarına neden olabileceğinden, spreylerin, vücudun herhangi bir yerine temas edebilecek yüksek basınç sızıntısı ortaya çıkarmasını engelleyin. Pompalar, valfler ve motor sıcak olabilir; çıplak deriyle sıcak yüzeyler arasındaki olası temasa karşı temkinli olun. Sistemin hareket eden parçalarından kıyafetleri ve elleri uzak tutun.