Müşteri Hizmetleri 0 232 479 15 50

Hidrolik Hortum Presi Kalıp Seçimi Nasıl Yapılır?

Hidrolik Hortum Presi Kalıp Seçimi Nasıl Yapılır?


Hidrolik Hortum Presi Kalıp Seçimi Nasıl Yapılır?

Hidrolik hortum presleme işlemi, bağlantı güvenliği ve sızdırmazlık açısından sistemin en kritik adımlarından biridir. Doğru pres kalıbı (die set) seçilmediğinde, en kaliteli hortum ve rakor bile beklenen performansı veremez. Bu nedenle, kalıp seçimi yapılırken hem hortum hem de rakor ölçülerine uygunluk büyük önem taşır.

Kalıp Seçiminde Temel Amaç

Amaç; hortum üzerine monte edilen rakorun, ne çok gevşek ne de fazla sıkı olacak şekilde homojen bir sıkma kuvvetiyle preslenmesini sağlamaktır.
Bu dengeyi yakalayabilmek için kalıp seçimi, belirli ölçü ve tolerans değerleri dikkate alınarak yapılır.

Kalıp Seçimi İçin Gerekli Veriler

Bir hidrolik hortum presinde doğru kalıbı seçmek için aşağıdaki bilgiler mutlaka bilinmelidir:

Hortum tipi: (örneğin SAE 100 R1AT, R2AT, 4SP, 4SH vb.)

Hortum çapı: (örneğin DN10, DN12, DN16 gibi iç çap değeri)

Rakor tipi: (örneğin BSP, JIC, ORFS, DKOL, DKOS, vb.)

Rakorun dış çap ölçüsü (A ölçüsü)

Presleme sonrası hedef çap (crimp diameter) – üretici tablolarında belirtilir.

Kalıp Çapı Nasıl Belirlenir?

Kalıp çapı belirlenirken genellikle rakor üreticisinin belirttiği presleme çapı (crimp diameter) değeri esas alınır.
Pres makinesinde bu değer kalibrasyon kartı veya dijital kontrol paneli üzerinden ayarlanır.

Basit formülle ifade etmek gerekirse:

Kalıp Ölçüsü = Rakor Dış Çapı - Presleme Payı

Örneğin:
Bir 1SN DN12 hortumda, 3/4” BSP rakor için hedef presleme çapı 30,5 mm ise; kalıp 30,5 mm nominal çapa sahip olmalıdır.

 

Yanlış Kalıp Seçiminin Sonuçları

Hatalı Durum

Sonuç

Kalıp büyük seçilirse

Rakor gevşek kalır, sızıntı ve hortum çıkması yaşanır.

Kalıp küçük seçilirse

Hortum gövdesi zarar görür, iç katman ezilir, çatlak oluşur.

Uygun kalıp ama hatalı presleme basıncı

Rakor ovalleşir, akış kesiti bozulur.

 

Uygulama Örneği

Örnek:
Hortum: SAE 100 R2AT DN16
Rakor: 1” BSP Erkek
Üretici hedef çap: 35,4 mm

Pres makinenizin kalıp tablolarında 35 mm kalıp bu değere en yakınsa, 35,4 mm’ye ayarlanacak şekilde presleme yapılır.
Pres sonrası ölçüm mutlaka kumpas ile kontrol edilmelidir.

Kalıp Bakımı ve Kontrolü

Her 500–1000 presleme sonrası kalıp yüzeyleri temizlenmelidir.

Yüzey aşınması veya çap toleransı dışına çıkan kalıplar kullanılmamalıdır.

Kalıplar yağsız bırakılmamalı, hafif gresle korunmalıdır.

Kalıp aşınma ölçümü mikrometre ile düzenli yapılmalıdır.

FİNN POWER FP110/FP120 HİDROLİK HORTUM RAKORU PRESLEME MAKİNASI KULLANMA TALİMATI

AMAÇ:

Hortum Rakoru Presleme Tezgahında Güvenli ve Hatasız Çalışmak.

SORUMLU:

Üretim Personeli

KAPSAM:

Hortum Rakoru Presleme Makinesindeki Tüm Çalışmaları Kapsamaktadır

UYGULAMA:

MAKİNANIN PARÇALARI

  1. Kontrol paneli
  2. Elektrik Bağlantı Şalteri (makineye gelen elektrik akımını kesmeye ve açmaya yarar)
  3. Dayama Aparatı (Rakorlu Hortum Presleme işlemini dayama yaparak kumanda etmek için kullanılır)
  4. Ayak Pedalı (Rakorlu Hortum Presleme işlemini ayakla kumanda etmek için kullanılır.)
  5. Basınç Ölçme Saati (manometre) makinenin çalışma basıncını gösterir.
  6. Kalıpların konduğu rafın kapak kilidi
  7. Kalıpların konduğu rafın kapağı 

KONTROL PANELİ

  1. DURDURMA DÜĞMESİ (ACİL DURUM İÇİN)

Güvenlik nedeniyle veya herhangi bir başka nedenden dolayı makinenin acilen gerektiği durularda üzerine basarak kullanılır. Bu düğmeye basıldığında makinenin bütün fonksiyonları durur.

  1. ÇALIŞTIRMA DÜĞMESİ

Bu düğmeye basılınca motor çalışır ve kontrol paneli aktif hale gelir.

  1. DURDURMA DÜĞMESİ

 Bu düğmeye basıldığında hem motor hem de kontrol paneli kapanır.

  1. VERİ GİRME DÜĞMESİ

Bu düğmeye basılınca kontrol panelindeki veri girilebilecek yer aktif hale gelir. Veri girildikten sonra tekrar bu düğmeye basılarak veri girme modundan çıkılır.

  1. SEÇİCİ

Bütün kontrol paneli bu düğme ile veri girme düğmesi ile kontrol edilir. Veri girmek için veya makineyi ayarlamak için ekranda bu düğmenin sağa veya sola çevirmek suretiyle istenen yere getirilmesi ve Veri Girme Düğmesine basılarak alan aktif hale getirilir veya veri girilir.

  1. YARI OTOMATİK RAKORLU HORTUM PRESLEME

Bu düğmeye basıldığında Rakorlu Hortum Presleme işlemi gerçekleştikten sonra makine kendi kendine ayarlanan açılma çapına kadar açılır.

  1. RAKORLU HORTUM PRESLEME DÜĞMESİ

Bu düğmeye basarak Rakorlu Hortum Presleme işlemi gerçekleştirilir. Kalıpların hareketi düğmeye basıldığı sürece hareket eder. Düğme bırakıldığında hareket durur.

  1. AÇMA DÜĞMESİ

 Bu düğmeye basıldığında kalıplar açılır.Kalıpların hareketi düğmeye basıldığı sürece hareket eder. Düğme bırakıldığında hareket durur.

9.RAKORLU HORTUM PRESLEME ÇAPI

 Bu hanedeki veri E düğmesine basılarak etkin hale getirilir ve Seçici düğmesiyle istene değere ayarlanır. E düğmesi ne basılarak veri kabul edilir. Bu veri kalıpların kapanma çapını belirler. (Rakorlu Hortum Presleme Çapı) 

  1. KALIP SETİ

 Rakorlu Hortum Presleme çapı ayarlandıktan sonra kontrol paneli otomatik olarak takılması gereken kalıp ölçüsünü bu bölümde gösterir. Eğer belirtilen kalıp makineye takılmaz ise Rakorlu Hortum Presleme ölçüsü yanlış olur.

  1. DOĞRULAMA (TOLERANS)

 Farklı başlıklar farklı Rakorlu Hortum Presleme gücü ihtiyacı duyar. Dolayısıyla Rakorlu Hortum Presleme işleminde esnemeler olur. Bu esnemeleri gidermek amacıyla artı veya eksi doğrulama verilir. Ve esneme ortadan kaldırılır.

  1. AÇILMA SAPI

 Bu hanedeki veri E düğmesine basılarak etkin hale getirilir ve seçici düğmesiyle istenen değere ayarlanır. E düğmesine basılarak veri kabul edilir. Bu veri kalıpların açılma çapını belirler.

  1. RAKORLU HORTUM PRESLEME SAYACI

 Rakorlu Hortum Presleme sayacı preste kaç tane Rakorlu Hortum Presleme gerçekleştiği sayılır.

  1. BAŞLIK TİPİ

 Başlık tipine göre Rakorlu Hortum Presleme verileri hafızaya kayıt edilir ve tekrar kullanılmak istendiğinde tekrar çağırılır. 

  1. BASINÇ SİVİCİ VE RAKORLU HORTUM PRESLEME ESNASINDA BEKLEME SÜRESİ

Basınç switchi özelliği ile makinenin belirlene basınca kadar çıkması sağlanır. Belirlenen basınca geldiğinde makine Rakorlu Hortum Presleme işlemini durdurur. Ayrıca Rakorlu Hortum Presleme işlemi esnasında esnemeleri ortadan kaldırmak için Rakorlu Hortum Preslemenın son noktasında makine belirlediğimiz süre kadar bekleme yapar.

  1. KAYIT EDİLEN RAKORLU HORTUM PRESLEME VERİLERİNİ GERİ ÇAĞIRMA

  Kayıt edilen Rakorlu Hortum Presleme kriterlerini geri çağırıp aktif hale getirmek için kullanılır. 

  1. RAKORLU HORTUM PRESLEME VERİLERİNİ KAYIT ETME

 Başlık ismi veya hortum cinsi belirtilerek Rakorlu Hortum Presleme kriterlerini hafızaya kayıt edip daha sonra çağırılıp kullanma imkanı sunar.

18.AYARLAR

Bu bölümde Rakorlu Hortum Preslemede bekleme süresi, basınç switchi, mm/inch birim  değişimi ve kalibrasyon yapılabilir.

  1. RAKORLU HORTUM PRESLEME ŞEKLİ SEÇİMİ
  2. a) MANUEL   

Bu düğme ana kalıpları açık kapatmak için, presleme işlemi yapmak için veya kalıp değiştirme sırasında kalıpları takmak için kullanılır. Kalıplar düğmeye bastığımız oranda hareket eder.

  1. b) YARI OTOMATİK

Makinede  Rakorlu Hortum Presleme işlemi bu düğmeye bastıktan sonra başlar, düğmeden el çekilmesi ile harekete ara verilir. Eğer kalıpları geri açmak gerekir ise manuel düğmelerinden açma düğmesine basılarak kalıp geri açılır. Düğmeye basmaya devam edilmesi halinde Rakorlu Hortum Presleme ölçüsüne kadar makine Rakorlu Hortum Presleme işlemine devam eder daha sonra açılma ölçüsüne kadar açılır. (açılma sırasında düğmeye basılı tutmaya gerek yoktur.)

  1. c) OTOMATİK

Rakorlu Hortum Presleme hareketi başlığın dayama switchine basması ile başlar. Eğer başlık dayama switchinden geri çekilirse Rakorlu Hortum Presleme hareketi durur. Eğer kalıpların geri açılması gerekiyorsa manüel geri açma düğmesine basılarak kalıplar geri açılır. Rakorlu Hortum Presleme işlemine devam etmek için dayama switchine tekrar basmak gerekir. Rakorlu Hortum Presleme hareketi bittikten sonra başlık dayama switchinden geri çekilse bile kalıplar geri açılır.

  1. d) AYAK PEDALI

Rakorlu Hortum Presleme hareketi ayak pedalına basma ile başlar. Eğer ayak pedalından ayak çekilmesi halinde Rakorlu Hortum Presleme hareketi durur, tekrar ayak pedalına basılması suretiyle Rakorlu Hortum Presleme hareketine devam eder. Eğer kalıpların geri açılması istenirse ayak pedalından ayak çekildikten sonra manüel geri açma düğmesi ile kalıp geri açılır. Rakorlu Hortum Presleme hareketi bittikten sonra ayak pedalından ayağınızı çekseniz bile kalıplar açılacaktır. 

KALIP DEĞİŞTİRME

Kalıp değiştirmek için bu bölüme girilir.

KALIP SEÇME  

  1. Makinede sadece orijinal kalıpları kullanın
  2. Rakorlu Hortum Presleme ölçüsüne mümkün olduğunca yakın kalıbı seçin.
  3. Kalıpların Rakorlu Hortum Presleme aralığı aşağıdaki gibidir.

Kalıpları seçerken bu ölçüleri dikkate al

D

L

RAKORLU HORTUM PRESLEME ARALIĞI

10

55

10……12mm

12

55

12……14mm

14

55

14……16mm

16

55

16…...19mm

19

55

19……22mm

22

70

22…...26mm

26

70

26……30mm

30

70

30……34mm

34

75

34…...39mm

39

75

39……45mm

45

90

45……51mm

51

90

51…...57mm

57

90

57…...63mm

63

100

63……69mm

69

100

69……75mm

       

D         :Kalıp Çapı

L          :Kalıp Boyu

KALIBI ANA KALIBA TAKMA

  1. a) ÇABUK DEĞİŞTİRME
  2. Kalıplar kalıp dolabında çaplarına göre sıralı durumda tutulmalıdır.
  3. Kalpları takmadan önce ana kalıpların temiz olduğu kontrol edilmeli. Gerekli ise ana kalıplar temizlenir.
  4. makinenin motoru tamamen durdurulmalıdır.
  5. Kalıp değiştirme modu seçilir.
  6. Ana kalıplar sonuna kadar manüel açma düğmesi ile açılır.
  7. Çabuk değiştirme aparatı pimlerini üzerindeki pim yuvalarına girecek şekilde kalıplara takılır. Çabuk değiştirme aparatı saat yönünde çevrilir ve geri çekilir. Böylece kalıplar çabuk değiştirme aparatının üzerinde kalır.
  8. Çabuk değiştirme aparatının takılacağı tutucu arttırılır.
  9. Çabuk değiştirme aparatının ucundaki yarıklı kısım tutucunun içindeki pimli kısma denk gelecek şekilde çabuk değiştirme aparatını tutucuya yerleştirilir. 
  10. Tutucuya yerleştirme esnasında kalıp pimlerinin ana kalıptaki pim yuvalarını karşılayacağı şekilde el ile ayarlanmalıdır.
  11. Makineyi çalıştırın.
  12. Makinenin ana kalıplarını manüel açma ve kapama düğmeleri ile hareket ettirerek pimleri yerine oturtun. Bu işlemi yaparken çabuk değiştirme aparatını gerekirse ileri geri hareket ettirin.
  13. Pimlerin pim yuvalarını karşılamaması halinde ana kalıp bozulacağından kalıp takma işleminde ilgili personel oldukça dikkatli olmalıdır 
  14. Kalıpların üzerindeki pimlerin ana kalıptaki yuvalara tam oturduğundan emin olunmalıdır. (pimlerin yerine geçme sesi duyulur.)
  15. b) MANUEL KALIP DEĞİŞTİRME

      Kalıplar çabuk değiştirme aparatıyla değiştirilebildiği gibi manüel olarak tek tek de değiştirilebilir. Manüel değiştirme yaparken aşağıdaki talimatlara uyulmalıdır.

  1. Ana kalıp manüel açma düğmesi ile sonuna kadar açılır.
  2. Kalıp değiştirmeye başlamadan önce makine mutlaka durdurulmalıdır. Personelin eli ana kalıpların arasına gireceğinden makinenin durdurulması oldukça önemli yaralanmalara neden olabilir 
  3. Kalıplara takmaya başlamadan önce ana kalıp yüzeyi ve takılacak olan kalıbın oturma yüzeyleri temizlenmelidir.
  4. Manüel değiştirme aparatı ile ana kalıbın önündeki kalıp değiştirme pimi çekilir.
  5. Takılacak olan kalıbın üzerindeki markalama kendinize bakacak şekilde pimi ana kalıptaki pim yuvasına oturtturulur 
  1. Kalıp değiştirme pimi bırakılır. 
  2. Bütün kalıplar değiştirildikten sonra kalıpların tamamının düzgün takılıp takılmadığı gözle kontrol edilir.

RAKORLU HORTUM PRESLEME ÇAPININ AYARLANMASI

  1. Ayar düğmesi ile ®Æ¬  işaretinin üzerine gelinir.
  2. Bu bölüme gelince E düğmesine basılır.
  3. Ayar düğmesi ile ekrandaki ölçü istenen ölçüye getirilir.
  4. “ “ bölümünden takılması gereken kalıp kontrol edilir. Uygun kalıp yerine takılır. 

RAKORLU HORTUM PRESLEME

Rakorlu Hortum Presleme işlemi yaparken hortumu elinize herhangi bir zarar gelmeyecek kadar elinizi kalıplardan uzak tutun.

  1. a) MANUEL RAKORLU HORTUM PRESLEME
  2. makineyi açma düğmesine basılır. (yeşil düğme)
  3. Rakorlu Hortum Presleme çapı ayarlanmalıdır.
  4. doğrulama ölçüsü ayarlanmalıdır. 
  5. Manüel Rakorlu Hortum Presleme düğmesine ana kalıplar durana kasar basın. (Rakorlu Hortum Presleme işlemini yapmadan önce hortum soketinin tamamının kalıp içinde kaldığından ve soketin kilit kısmının rakorun kilitleme kanalını karşıladığından emin olunmalıdır.
  6. Rakorlu Hortum Presleme hareketi bittikten sonra manüel açma düğmesine basarak kalıplar açılmalıdır.
  7. Rakorlu Hortum Preslemeden sonra Rakorlu Hortum Presleme çapını kumpas kullanarak ölçü doğru değil ise doğrulama ölçüsüne tekrar ayarla.
  8. b) YARI OTOMATİK RAKORLU HORTUM PRESLEME
  9. Yarı otomatik Rakorlu Hortum Presleme modu ufak miktarlı imalatlarda kullanılmalıdır.
  10. Yarı otomatik Rakorlu Hortum Presleme modunu seçin.
  11. Rakorlu Hortum Presleme çapı ayarlanmalıdır.
  12. Doğrulama ölçüsü gerekli ise ayarlanmalıdır 
  13. Sıkılacak başlık kalıpların arasına yerleştirilir.
  14. Yarı otomatik Rakorlu Hortum Presleme düğmesine basarak Rakorlu Hortum Presleme hareketine başlanır. Eğer Rakorlu Hortum Presleme hareketi sırasında durmak gerekirse personel düğmeden elini çekmelidir. (Rakorlu Hortum Presleme işlemi yapmadan önce hortum soketinin tamamının kalıp içinde kaldığından ve soketin kilit kısmının rakorun kilitleme kanalını karşıladığından emin olunmalıdır.
  15. Kalıplar açılma hareketine başladığında makine sadece acil durdurma düğmesiyle durdurulur.
  16. c) OTOMATİK RAKORLU HORTUM PRESLEME
  17. Otomatik Rakorlu Hortum Presleme modu seri üretim için kullanılmalıdır.
  18. Manüel mod seçilmelidir 
  19. Sıkılacak başlığı kalıpların içine yerleştirilir.
  20. Manüel Rakorlu Hortum Presleme düğmesi hortum soketi kalıpların içinde kalacak şekilde hafifçe soket sıkılmalıdır.(dayama switchi bastırıldığında başlığın ve soketin hareket etmemesi ile kalıplar açılır.
  21. Dayama switchinin sabitleme mandalı açılmalıdır.
  22. Dayama switchi başlığı sonuna kadar dayandırılmalıdır. (siviç baslı durumda olmalıdır.)
  23. Dayama switchinin sabitleme mandalı sıkılmalıdır.
  24. Başlık boşa çıkacak kadar manüel açma düğmesi ile kalıplar açılır.
  25. Rakorlu Hortum Presleme çapı ayarlanmalıdır.
  26. Doğrulama çapı gerekli ise ayarlanmalıdır.
  27. Otomatik mod seçilmelidir.
  28. Hortumun başlığı dayama switchi ittiğinde kalıplar Rakorlu Hortum Presleme hareketine başlar. Eğer Rakorlu Hortum Presleme hareketi durdurulmak isteniyorsa başlık switch üzerinden çekilir.
  29. Kalıplar açılma hareketine başladığında sadece makine acil durdurma düğmesi ile durdurulabilir.
  30. İlk Rakorlu Hortum Presleme işleminden sonra sıkılan soket çapı (Rakorlu Hortum Presleme ölçüsü) kontrol edilmelidir. Ölçü tutmuyorsa doğrulama ölçüsü ayarlanmalıdır. 
  31. d) OTOMATİK MOD/AYAK PEDALI
  32. Ağır ve büyük hortumların imalatında kullanılmalıdır. Çünkü ağır ve büyük hortumları iki elle tutma imkanı verir.
  33. Ayak pedalı modu seçilmelidir.
  34. Rakorlu Hortum Presleme çapı ayarlanmalıdır.
  35. Doğrulama çapı gerekli ise ayarlanmalıdır.
  36. Başlık kalıpların içine konmalıdır.
  37. Ayak pedalına basarak Rakorlu Hortum Presleme hareketi başlar. Rakorlu Hortum Presleme hareketi durdurulmak istenirse personel ayak pedalına basmayı bırakmalıdır. (Rakorlu Hortum Presleme işlemi yapılmadan önce hortum soketinin tamamının kalıp içinde kaldığından ve soketin kilit kısmının rakorun kilitleme kanalını karşıladığından emin olunmalıdır.

Hidroman’dan Uzman Tavsiyesi

“Doğru hortum, doğru rakor, doğru kalıp.”
Bu üçlü, hidrolik sistemlerde uzun ömürlü ve güvenli bağlantıların temelini oluşturur.
Hidroman olarak, sertifikalı hortum rakor montaj süreçleri için eğitim, teknik destek ve doğru ekipman seçimi konularında yanınızdayız.