Hidrolik Hortum Nedir? Yapısı, Bağlantısı ve Standartları Kılavuzu
Hidrolik Hortumun Tanımı ve Kullanım Alanları
Hidrolik Hortumlar, hidrolik sistemler içinde özellikle hareketli devre elemanlarını ve sabit noktaları birbirine bağlamak amacıyla kullanılır. Hortumların sunduğu yüksek esneme kabiliyeti, onları sistem basıncının sık sık değiştiği, yüksek titreşimli veya sıcaklık farkının yüksek olduğu zorlu çalışma koşulları için ideal bir çözüm haline getirir.
Hidrolik hortumlar genellikle sentetik kauçuktan yapılır. Yüksek basınca dayanımlarını artırmak amacıyla, kauçuk tabakalar arasına bir veya daha fazla sayıda çelik tel örgü veya sargı (takviye) yerleştirilir. Hortumun en içteki katmanı, sistemde kullanılan hidrolik akışkana (yağ/sıvı) karşı dayanıklı olmak zorundadır.
Güvenli Hidrolik Hortum Bağlantısı İçin 12 Kritik Kural
Hidrolik sistemin performansı ve ömrü, doğru hidrolik hortum bağlantısı ve borulama prensiplerine uymaktan geçer. Aşağıdaki kurallar, sisteminizin güvenliğini ve verimliliğini artırır:
Kesit Daralmasından Kaçınma: Farklı boru çapları kullanmaktan ve ani kesit daralması ya da artışından kaçınılmalıdır.
Keskin Köşeler: Hidrolik hatlardaki dönüşlerde keskin köşeler yerine yumuşak dönüşler tercih edilmelidir.
Kısa Hatlar: Aşırı uzun ve gereksiz boru/hortum hatlarından kaçınılmalıdır.
Titreşim ve Kavitasyon Kontrolü: Borular, titreşimi engellemek için belirli aralıklarla kelepçeler yardımıyla sabitlenmelidir.
Emiş ve Dönüş Hattı: Emiş ve dönüş boruları, verimlilik için olabildiğince kısa tutulmalıdır.
Hortum Kullanımı: Hareketli ve titreşimli yerlerde mutlaka hidrolik hortum kullanılmalıdır.
Isıl Genleşme: Boru bağlantılarında metalin ısıl genleşmeleri mutlaka dikkate alınmalıdır.
Çap Seçimi: Boru çapları, istenen debi ve basıncı sağlayacak doğru ölçüde olmalıdır.
Malzeme Seçimi: Boru et kalınlığı ve hortum cinsi, çalışma basıncını ve sıcaklık değerlerini karşılayacak şekilde seçilmelidir.
Sızdırmazlık: Boru ve hortum bağlantıları kesinlikle sızdırmaz olmalıdır.
Pürüzsüz İç Yüzey: Boru iç yüzeyleri akışkanın rahat hareket etmesi için pürüzsüz olmalıdır.
Akışkan Uyumu: Hortumun en içteki katmanı, kullanılan hidrolik akışkana dayanıklı olmalıdır.
Hidrolik Hortum Standart Tanımlamaları
Hidrolik hortum çeşitleri, uluslararası standart kuruluşları tarafından belirlenen spesifikasyonlara göre sınıflandırılır. En yaygın iki tanımlama serisi şunlardır:
SAE 100R Serisi Hidrolik Hortumlar
Bu Amerikan standardı, farklı yapı ve basınç seviyelerine sahip hortumları tanımlar:
SAE 100R1AT, SAE 100R2AT (En yaygın tel örgülü hortumlar)
SAE 100R4 (Düşük basınçlı dönüş hatları)
SAE 100R5, SAE 100R6, SAE 100R7
SAE 100R12, SAE 100R13, SAE 100R15 (Yüksek basınçlı ve ağır hizmet uygulamaları)
EN Serisi Hidrolik Hortumlar (Avrupa Standardı)
Avrupa normlarına uygun bu standartlar, benzer şekilde hortum yapılarını ve performanslarını belirler:
EN 853 1SN, EN 853 2SN
EN 854 R6, EN 855 R7
EN 856 R12, EN 856 R13
EN 857 2SC
Özel Hortum Türleri: ISOBARIC ve AT Cinsi Hortumlar
AT Cinsi Hortumlar
Bu tip hortumlar genellikle yağa dayanıklı sentetik kauçuktan (iç katman) ve tek çelik örgü takviyeden oluşur. Yağa ve havaya dayanıklı sentetik kaplama ile çevrilidir.
ISOBARIC Hortumlar
ISOBARIC hortumlar, boru çapı ne olursa olsun aynı basınçta (izobarik) çalışır. Örneğin, SAE 100R13 tipi, DN 19 (3/4”)’dan DN 50 (2”)’ye kadar tüm boyutlarda 345 barda çalışabilir.
ISOBARIC Hortum Cinsinin Avantajları:
Kullanım Kolaylığı: Kullanıcılar için rahatlık ve kolay seçim sağlar.
Optimizasyon: Üreticilere optimize edilmiş yapılar tasarlama özgürlüğü verir (sadece iç ve dış çap tayin edilir).
Tasarım Entegrasyonu: Pompa ve sistem tasarımı ile hortum cinsi arasındaki bağlantıyı kolaylaştırır.
Bu hortumlar, bükülme yarıçapı ve yapı (2 tel, 4 tel veya 6 tel örgü) açısından farklılık gösterebilir, ancak temel çalışma basıncı sabittir.